إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالاِْحْسَانِ وَإِيتَاءِ ذِي الْقُرْبَى وَيَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَالْبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ (90 )
سخن از اين شد كه قرآن، كتاب هدايت انسان است، اكنون يكى از جامع ترين آيات قرآن را بيان مى كنى كه عمل به آن مى تواند سعادت جامعه بشرى را به دنبال داشته باشد:
"من شما را به عدالت و احسان و بخشش به خويشان خويش فرمان مى دهم و از فحشا و زشتى و ستم نهى مى كنم، من به شما اندرز مى دهم، باشد كه پند گيريد".
آنچه يك جامعه براى رسيدن به قلّه خوشبختى و عظمت به آن نياز دارد در اين آيه آمده است.

* * *

در اين آيه ما را به سه چيز دعوت مى كنى و از سه چيز نهى مى كنى:
* به اين سه چيز دعوت مى كنى:
1 - عدالت: هر كس به حقّ خود راضى باشد و به وظيفه خود عمل كند. براى مثال تو زكات را واجب كردى، اگر همه به اين وظيفه خود عمل كنند و حقّ فقيران را بدهند، هرگز در جامعه، فقيرى نخواهد بود.
2 - احسان: گاهى شرايطى پيش مى آيد كه لازم است انسان ديگران را بر خود مقدّم بدارد و با روحيّه ايثار ديگران را يارى كند. براى مثال گاهى زلزله اى در شهرى واقع مى شود، اينجا لازم است كه مردم ايثار كنند و به يارى آنان بروند.
كسى كه زكات مال خود را داده است، ديگر واجب نيست كه صدقه اى بدهد، امّا شايسته نيست كه در مقابل نياز زلزله زدگان بى تفاوت باشد، اينجاست كه احسان مى تواند مشكل آنان را حل كند.
3 - نيكى به خويشان: داشتن روابط صميمانه با خويشان سبب سلامت جامعه مى شود، جامعه از خانواده ها تشكيل مى شود و هر خانواده اى بايد پيوندهاى محكمى با خويشان و نزديكان خود داشته باشد. وجود روابط عاطفى و صميمانه در ميان خويشان، سبب اصلاح كلّ جامعه مى گردد.
* از اين سه چيز نهى مى كنى:
1 - فحشاء: گناهانى كه فوق العاده زشت و ننگ آور مى باشند، (مثل زنا).
2 - منكر: همه گناهان كه كارهاى زشت و ناپسند مى باشند و انسان را از سعادت دور مى كنند(دروغ، تهمت، غيبت و...)
3 - ظلم: ستم به ديگران، حقّ ديگران را غصب كردن. ظلم به خود (وقتى من سرمايه هاى وجودى خود را تباه مى كنم، به خود ظلم مى كنم).
اگر جامعه اى به اين آيه قرآن عمل كند، براى هميشه سعادتمند است.

* * *