أَلَمْ تَرَ كَيْفَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرَة طَيِّبَة أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَفَرْعُهَا فِي السَّمَاءِ (24 )تُؤْتِي أُكُلَهَا كُلَّ حِين بِإِذْنِ رَبِّهَا وَيَضْرِبُ اللَّهُ الاَْمْثَالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ (25 ) وَمَثَلُ كَلِمَة خَبِيثَة كَشَجَرَة خَبِيثَة اجْتُثَّتْ مِنْ فَوْقِ الاَْرْضِ مَا لَهَا مِنْ قَرَار (26 )
در سخنان خود كفر و ايمان را با هم مقايسه كردى، نتيجه كفر آتش سوزان جهنّم است و نتيجه ايمان بهشت !
اكنون مى خواهى از ايمان و نفاق سخن بگويى، مؤمن كيست؟ منافق كيست؟ نتيجه اعمال آنان چه خواهد شد؟
مؤمن كسى است كه قلب خود را از همه كفرها و شرك ها پاك كرده است و به تو و پيامبر و قرآن تو ايمان آورده است، اين ايمان و اعتقاد، مايه بركت براى مؤمن است، جايگاه ايمان در قلب مؤمن است امّا آثار آن در رفتار او نمايان مى شود.
اكنون مى خواهى براى "ايمان" يك مثال بزنى: "درخت پاك كه ريشه آن در زمين است و شاخه هاى آن به سوى آسمان قد كشيده است و در هر زمانى ميوه مى دهد".
درخت يعنى ايمان مؤمن.
زمين يعنى قلب مؤمن.
ميوه يعنى اعمال نيك.
آرى، قلب مؤمن، همانند زمينى است كه درخت ايمان در آن ريشه دوانده است، براى همين است كه ايمان مؤمن اين قدر محكم و استوار است، چون اين ايمان از قلب او ريشه گرفته است و هرگز با تندباد شك و شبهه ها ريشه كن نمى شود !
ميوه هاى درخت ايمان، همان اعمال نيك هستند، مؤمن همواره اعمال نيك انجام مى دهد، نماز مى خواند، روزه مى گيرد، به ديگران كمك مى كند و...
اين درخت به اذن تو، همواره ميوه مى دهد، هيچ وقت نيست كه اين درخت ميوه نداشته باشد، اين نشان از بركت اين درخت است. تو اين گونه براى مردم مثال مى زنى تا پند بگيرند.[100]

* * *

اكنون براى "نفاق" مثال مى زنى: "درختى ناپاك كه ريشه هاى آن از زمين كنده شده است و پايدارى و ثبات ندارد".
وقتى ريشه هاى يك درخت قطع بشود، آن درخت ديگر ثباتى ندارد، با يك باد از جا كنده مى شود و تبديل به چوب خشكى مى شود، چوب خشكيده هرگز ميوه نمى دهد.
منافق كسى است كه به ظاهر ايمان آورده است، او مانند مسلمانان به مسجد مى آيد، نماز هم مى خواند، امّا ايمان به قلب او راه پيدا نكرده است، او همانند آن درختى است كه ريشه هايش را قطع كرده اند، از دور كه نگاه مى كنم، آن را سرسبز و بلند مى بينم، امّا اگر بادى بوزد، اين درخت سرنگون مى شود و از بين مى رود.
منافق ممكن است چند روزى در اين دنيا به نوايى برسد، امّا سرانجام از بين مى رود، هنگام مرگ، فرشتگان او را به آتش جهنّم دعوت مى كنند و او آن هنگام مى فهمد كه چقدر ضرر كرده است.
در اين دو آيه، مؤمن و منافق را با هم مقايسه كردى و دو مثال ذكر نمودى. درختى كه ثابت و استوار است و هر لحظه ميوه مى دهد، درختى كه ناپايدار است و به زودى خشك مى شود.

* * *

اسم او "سالم" بود، او فروشنده قرآن بود و در كوفه زندگى مى كرد، او روزى اين آيه را خواند و به آن فكر كرد. دوست داشت معناى آيه را از امام صادق(عليه السلام)بشنود.[101]
يك روز كه او نزد امام صادق(عليه السلام) بود، اين آيات را خواند و امام صادق(عليه السلام)چنين فرمود: "در اين آيه خدا، خاندان پيامبر را به درختى پاك كه ريشه هاى آن در زمين است، مثال زده است. همچنين دشمنانِ اهل بيت(عليهم السلام) را به درخت ناپاكى كه ريشه ندارد، مثال زده است".[102]

* * *

تو مؤمنان را به درخت پاك مثال زدى، معلوم است كه بهترين بندگان مؤمن تو، اهل بيت(عليهم السلام)مى باشند، به راستى چه كسى از اين خاندان مؤمن تر است؟ آن ها حجّت تو بر روى زمين هستند:
على(عليه السلام) و فاطمه(عليها السلام) و حسن(عليه السلام) و حسين(عليه السلام) ... تا مهدى(عليه السلام).
كسانى كه با اين خاندان دشمنى مى كنند، همان منافقان هستند، آن منافقان نماز مى خوانند، روزه مى گيرند، امّا ولايت را انكار مى كند، كسى كه ولايت آن ها را قبول نداشته باشد، سعادتمند نمى شود و اعمال او مقبول نيست.
دشمنان اهل بيت(عليهم السلام) چند روزى در اين دنيا به حكومت مى رسند، امّا سرانجام حكومت آنان نابود مى شود، ديگر هيچ نامى از آنان باقى نمى ماند، آنان مانند آن درختى هستند كه ريشه اش قطع شده است و تبديل به چوبى خشك مى شود و سپس در آتش مى سوزد.
ولى نام و ياد اهل بيت(عليهم السلام) براى هميشه باقى مى ماند، هر روز مردم از علم و سخنان آنان بهره مى برند، آنان مانند درختى هستند كه در دل زمين ريشه دارند، شاخه هاى آن به آسمان قد كشيده است و مردم در همه زمان ها از ميوه آن بهره مند مى شوند.

* * *