قُلْ لَوْ أَنْتُمْ تَمْلِكُونَ خَزَائِنَ رَحْمَةِ رَبِّي إِذًا لاََمْسَكْتُمْ خَشْيَةَ الاِْنْفَاقِ وَكَانَ الاِْنْسَانُ قَتُورًا (100 )
سخن از اين بود كه چرا بزرگان مكّه راه كفر را در پيش گرفتند، دليل اوّل اين بود كه آنان به روز قيامت ايمان ندارند و مى گفتند ما بعد از مرگ با مشتى خاك فرقى نداريم و براى هميشه نابود مى شويم.
امّا دليل دوم چه بود؟ چرا بزرگان مكّه از ايمان آوردن امتناع مى كردند؟
بخل زياد.
آنان شيفته مال دنيا شده بودند، محبّت و عشق به دنيا همه وجود آنان را پر كرده بود، آنان ثروت زيادى جمع كرده بودند و مى دانستند اگر مسلمان شوند بايد مقدارى از آن ثروت ها را به فقيران و نيازمندان بدهند. تو در قرآن از كمك به ديگران سخن گفته بودى، از مؤمنان خواسته بودى تا نيازمندان را در مال خود سهيم كنند.
بزرگان مكّه به مال و ثروت خويش دل بسته بودند، آن ها دوست نداشتند از ثروت خود به ديگران بدهند، اين دليل دوم براى ايمان نياوردن آنان بود.
در اين آيه به محمّد(صلى الله عليه وآله) چنين مى گويى: "اى محمّد ! به آنان بگو اگر همه خزانه هاى رحمت خدا از آنِ شما بود، باز از ترس فقر از بذل و بخشش خوددارى مى كرديد و به درستى كه انسان بخيل و تنگ نظر است".

* * *

اين آيه پرده از حقيقت انسان برمى دارد، انسانى كه قلبش از نور ايمان به تو خالى است، هميشه از فقر مى ترسد، اگر او همه خزانه هاى تو را هم داشته باشد، باز از فقر مى ترسد و بخل مىورزد.
خزانه هاى تو، همان اراده توست ! هرگاه چيزى را اراده كنى، آن چيز بدون هيچ فاصله اى به وجود مى آيد. هرچه را كه بخواهى بيافرينى، كافى است بگويى: "باش !" و آن، خلق مى شود.
اگر انسان چنين قدرتى داشت كه هرچه در دنيا اراده مى كرد، همان خلق مى شد، باز هم اين انسان بخل مىورزيد و از فقر مى ترسيد !
اين چه راز بزرگى است كه تو از آن سخن مى گويى !
من بايد در اين سخن تو فكر و انديشه كنم. اگر من همه دنيا را طلا مى كردم و همه آن را براى خودم قرار مى دادم، باز هم از فقر مى ترسيدم.
تو با اين سخن چه درسى مى خواهى به من بدهى؟
من كه شب و روز به فكر دنيا هستم، بايد بدانم دنيا هرگز مرا به آرامش نمى رساند، اگر كسى همه دنيا را طلا كند و آن را براى خود قرار دهد، باز هم روى آرامش را نخواهد ديد.

* * *

دلى كه در جستجوى دنيا مى باشد و شيفته دنيا شده است همواره در ترس از فقر به سر خواهد برد، اين قانون توست و قانون تو هرگز تغيير نمى كند.
چرا چنين است؟
تو روح انسان را بزرگ تر از همه دنيا آفريده اى، روح انسان از دنياى ملكوت است، همه دنيا در مقابل دنياى ملكوت، ذرّه اى بيش نيست، روح انسان گمشده اى دارد، كسى كه به دنبال دنيا است، فكر مى كند كه دنيا گمشده اوست، امّا او اشتباه مى كند، او اگر همه دنيا را هم به دست آورد، باز هم آرامش ندارد، چون گمشده اش را پيدا نكرده است، او فكر مى كند بايد ثروت بيشترى به دست آورد، امّا زهى خيال باطل، هيچ كس با دنيا به آرامش نرسيد و هرگز دنيا هم به كسى وفا نكرد.
فقط يك چيز به انسان آرامش مى دهد آن هم ياد توست، براى همين است كه ياد تو از دنيا و هرچه در دنياست بهتر است.
كسى كه به تو ايمان دارد، از فقر نمى ترسد، چرا؟
زيرا او خدايى همچون تو دارد، خداى مهربان و بخشنده !
كافران براى اين كه ثروت خود را از دست ندهند به قرآن ايمان نمى آورند، آنان به ثروت خود دل بسته اند و به همين خاطر هميشه ترس از فقر را تجربه خواهند كرد، امّا مؤمنان به دنيا دل نبسته اند، تو دستور دادى تا به نيازمندان كمك كنند، زكات بدهند، آنان اين كار را با علاقه انجام مى دهند، دل هاى آنان شيفته دنيا نيست، بلكه شيفته توست و تو هم به آنان آرامش را هديه مى كنى.

* * *