وَقَضَى رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُلْ لَهُمَا أُفّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُلْ لَهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا (23 ) وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُلْ رَبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا (24 )
تو فرمان مى دهى كه جز تو كسى را نپرستم، يكتاپرست باشم و به پدر و مادر خود نيكى كنم، هرگاه يكى از آن ها يا هر دو به سنّ پيرى رسيدند، به آنان كمترين ظلمى روا ندارم و با آنان تندى نكنم، آن ها را آزرده خاطر نسازم، با احترام و مهربانى با آنان سخن بگويم و از روى محبّت نسبت به آنان فروتنى كنم و براى آنان چنين دعا كنم: "بارخدايا ! پدر و مادر مرا رحمت كن زيرا آنان مرا در كودكى پرورش دادند و زحمت مرا كشيدند".
در اينجا نيكى به پدر و مادر را بعد از "يكتاپرستى" ذكر كرده اى، پس از شناخت تو، هيچ چيز مهم تر از احترام به پدر و مادر نيست. اين درس بزرگى است كه امروز از سخنت فرا گرفتم.
وقتى پدر و مادر من جوان و سرپا هستند، مهربانى من با آنان هنر نيست، هنر اين است كه هنگام پيرى، آنان را به خانه سالمندان نبرم !
تو از من مى خواهى هنگامى كه آنان از پا افتادند، به آنان مهربانى كنم، برايشان دعا كنم و در مقابلشان فروتنى كنم.
* * *
پيامبر در جمع ياران خود نشسته بود و سخن از احترام به پدر و مادر به ميان آمد، او به ياران خود رو كرد و فرمود: "وقتى فرزندى به پدر و مادر خود نيكى كند و به آن ها نگاه محبّت آميز نمايد، خدا براى هر نگاه او، ثواب يك حجّ مى نويسد".
همه تعجّب كردند، چگونه چنين چيزى ممكن است؟ يكى از آنان سؤال كرد:
ــ اگر فرزندى در يك روز، صد بار به صورت پدر و مادر خود نگاه كند، آيا خدا به او ثواب صد حجّ مى دهد؟
ــ بله.
[34] * * *
سفر حجّ آن قدر ثواب دارد كه اگر ميليون ها تومان ثروت داشته باشم و همه را در راه تو انفاق كنم به ثواب حاجى نمى رسم، اكنون مى فهمم كه ارزش نگاه محبّت آميز به پدر و مادر بالاتر از حجّ است.
بايد قدرى فكر كنم، اگر من مى خواهم به تو نزديك شوم، اگر آرزوى سفر حجّ و زيارت خانه تو را به دل دارم، مى توانم به اين سخن پيامبر عمل كنم.
جامعه ما معناى عرفان و معنويّت را نفهميده است، اگر ما اين مطالب را مى دانستيم آيا ديگر اين قدر پدران و مادران اين جامعه، در خانه سالمندان تنهايى مى كشيدند؟
من چقدر از افراد را ديده ام كه به مراسم مذهبى آمده اند با گريه و ناله، خدا را صدا زده اند، در حالى كه ماه ها سراغ پدر و مادر خود نرفته اند.
* * *