إِذْ يُرِيكَهُمُ اللَّهُ فِي مَنَامِكَ قَلِيلًا وَلَوْ أَرَاكَهُمْ كَثِيرًا لَفَشِلْتُمْ وَلَتَنَازَعْتُمْ فِي الاَْمْرِ وَلَكِنَّ اللَّهَ سَلَّمَ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ (43 ) وَإِذْ يُرِيكُمُوهُمْ إِذِ الْتَقَيْتُمْ فِي أَعْيُنِكُمْ قَلِيلًا وَيُقَلِّلُكُمْ فِي أَعْيُنِهِمْ لِيَقْضِيَ اللَّهُ أَمْرًا كَانَ مَفْعُولًا وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الاُْمُورُ (44 )
پيامبر صحنه اى از جنگ بدر را در خواب ديد، در خواب، تو تعداد سپاه دشمن را به پيامبر، اندك نشان دادى، پيامبر اين خواب خود را براى يارانش حكايت كرد و سبب تقويت روحيّه آنان شد.
خواب ها، معمولاً چهره باطنى هر چيزى را نشان مى دهند، درست است كه كافران سه برابر مسلمانان بودند، امّا آنان در شك و ترديد بودند، قلب هاى آنان از نور يقين خالى بود، براى همين آنان ضعيف و ناتوان بودند.
اگر تو جمعيّت دشمن را چنان كه بودند فراوان نشان مى دادى، مسلمانان در جنگ سستى مى كردند و چه بسا درباره آغاز درگيرى با كافران، اختلاف مى كردند، ولى پيامبر آن خواب را ديد و براى يارانش بيان كرد، اين كار، سبب شد تا روحيّه مسلمانان قوى شود و همه آماده جنگ با كافران شوند و هيچ اختلافى ميان آنان پيش نيايد، تو از آنچه در دل هاى مردم مى گذرد باخبر هستى، تو مى دانستى كه اگر آنان تعداد زياد دشمنان خود را مى دانستند، از جنگ خوددارى مى كردند و پيامبر تو را تنها مى گذاشتند.
لحظه اى كه مى خواست جنگ آغاز شود، دو طرف در مقابل هم صف كشيده بودند، اينجا بود كه دو كار كردى:
اوّل: انبوه سپاه دشمن را در چشم مسلمانان اندك جلوه دادى تا مسلمانان هراسى از دشمن نداشته باشند و شجاعانه به دشمن بتازند.
دوم: كارى كردى كه كافران، مسلمانان را بسيار اندك مى ديدند، براى همين آنان كار شكست مسلمانان را بسيار آسان تصوّر كردند و برنامه ريزى فوق العاده اى انجام ندادند. اگر آنان مسلمانان را زياد مى ديدند، احتمال داشت از جنگى كه سرانجامش هلاكت بزرگان آنان بود، پشيمان شوند.
اين دو كار براى لحظه اى بود كه جنگ آغاز نشده بود، امّا وقتى جنگ آغاز شد، كارى كردى كه كافران، مسلمانان را دو برابر ديدند و ترس و وحشت به دل آنان افتاد.[18]
تو مى خواستى در آن روز از كافران انتقام بگيرى. يكى از كسانى كه در آن روز كشته شد، ابوجهل بود، او مسلمانان زيادى را شكنجه داده بود و بارها پيامبر را اذيّت و آزار كرده بود، تو آن روز آنان را غافلگير كردى تا پيروزى مسلمانان را كه تقدير كرده بودى، تحقّق پذيرد، به درستى كه بازگشت همه كارها به سوى توست، تو هر كس را كه بخواهى پيروز مى كنى و هر كس را كه بخواهى شكست مى دهى.

* * *