مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا سِيَماهُمْ فِي وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَمَثَلُهُمْ فِي الاِْنْجِيلِ كَزَرْع أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآَزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَى عَلَى سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آَمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيًما (29 )
اكنون مى خواهى درباره محمّد(صلى الله عليه وآله) و پيروان او سخن بگويى: محمّد(صلى الله عليه وآله)پيامبر توست و پيروان او در برابر كافران سخت مى گيرند امّا با يكديگر مهربانند، آنان كانونى از محبّت و عاطفه نسبت به مؤمنان هستند و همچون آتشى سخت و سوزان در برابر كافران مى باشند. آنان به نماز مى ايستند و ركوع مى روند و در مقابل عظمت تو به سجده مى افتند و همواره فضل و خشنودى تو را مى طلبند. آنان از مردم انتظار پاداش ندارند، بلكه در انتظار فضل و رحمت تو هستند، هر كس به چهره آنان نگاه كند، مى فهمد كه آنان پاسى از شب را بيدار بوده اند، رنگ چهره آنان، زرد است، زيرا شب ها به نماز مى ايستند و با تو راز و نياز مى كنند.
آنچه ذكر شد، نشانه هاى پيروان محمّد(صلى الله عليه وآله) است كه در كتاب تورات ذكر شده است. تو در كتاب موسى(عليه السلام) از آنان اين گونه ياد كردى.
همچنين تو در كتاب انجيل از آنان ياد كردى. تو انجيل را بر عيسى(عليه السلام) نازل كردى و در آن از ياران محمّد(صلى الله عليه وآله) سخن گفتى.
انجيل آنان را همانند دانه اى مى داند كه سر از خاك بيرون مى آورد و در آغاز، شاخه اى نازك و بسيار ضعيف است، امّا كم كم رشد مى كند و نيرو مى گيرد تا قوى مى شود و بر ساق خود محكم مى ايستد و كشاورزان را به شگفتى وا مى دارد.
آرى، اين مثالى براى پيروان محمّد(صلى الله عليه وآله) است كه در انجيل ذكر شده است، محمّد(صلى الله عليه وآله) و ياران او روز به روز قوى تر مى شوند تا آنجا كه كافران را از قدرت و نيروى خود به خشم مى آورند. مسلمان واقعى هرگز از پا نمى افتد، بلكه هميشه رو به جلو حركت مى كند، او همواره رشد مى كند و پرورش مى يابد و بارور مى شود.
آرى، تو كسانى را كه ايمان آوردند و عمل نيك انجام دادند وعده مى دهى كه گناهان آنان را ببخشى و به آنان پاداشى بس بزرگ عطا كنى، اين وعده توست و تو به وعده ات عمل مى كنى، آرى در روز قيامت جايگاه مؤمنان، بهشت جاويدان است، بهشتى كه نهرهاى آب در ميان باغ هاى آن جارى است.

* * *

در اين آيه قرآن يكى از نشانه هاى مسلمانان را "اثر سجده" مى داند، به راستى منظور از "اثر سجده" چيست؟
در يكى از ترجمه هاى قرآن چنين خواندم: "نشانه مسلمانان، جاى مُهر نماز بر پيشانى آنان مى باشد".[124]
وقتى تاريخ را مى خوانيم مى بينيم كه در زمان پيامبر، مُهر نماز به شكل امروزى مرسوم نبوده است، مسلمانان براى سجده، پيشانى خود را بيشتر بر روى خاك مى گذاشتند.
ممكن است يك نفر، تمام عمر خود بر روى خاك سجده كند، در اين صورت، هيچ اثرى بر پيشانى او نمى ماند.
به راستى معناى "اثر سجده" در اين آيه چيست؟
اكنون وقت آن است كه سخن امام صادق(عليه السلام) را بنويسم. آن حضرت درباره اين آيه چنين فرمودند: "مؤمنان شب ها به نماز مى ايستند و آثار اين بيدارى شب در چهره آنان آشكار است".
آرى، امام صادق(عليه السلام) "اثر سجود" را زردى چهره مى داند كه بر اثر عبادت در شب ايجاد مى شود. امام صادق(عليه السلام) در سخن خود به "جاى مهر در پيشانى" اشاره نمى كند و اين مطلب مهمّى مى باشد.
وقتى پانزده سال داشتم، روزى استادم به من گفت: "به مهرى كه براى سجده انتخاب مى كنى، دقّت كن، سطح آن، صاف باشد". من اكنون معناى سخن او را فهميدم. ممكن است كسى بيش از همه نماز بخواند، امّا هرگز در پيشانى او، علامت سجده نباشد، زيرا او بر روى خاك نرم يا بر روى مُهر صاف سجده مى كند. نشانه مؤمنان واقعى اين است كه شب ها به نماز مى ايستند و در خلوت خود با خدا راز و نياز مى كنند، امّا ممكن است در پيشانى آن ها، هيچ اثرى از جاىِ مهر نباشد.[125]