وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ لاَِبِيهِ وَقَوْمِهِ إِنَّنِي بَرَاءٌ مِمَّا تَعْبُدُونَ (26 ) إِلَّا الَّذِي فَطَرَنِي فَإِنَّهُ سَيَهْدِينِ (27 ) وَجَعَلَهَا كَلِمَةً بَاقِيَةً فِي عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ (28 )
محمّد(صلى الله عليه وآله) در آغاز راه است، او بايد همه را به سوى يكتاپرستى دعوت كند و از دشمنى ها نهراسد، او بايد اين راه را ادامه دهد، اكنون براى او از ابراهيم(عليه السلام)ياد مى كنى، ابراهيم(عليه السلام)در زمانى كه همه مردم بُت پرست بودند فريادگر يكتاپرستى شد و در اين راه از هيچ چيز نهراسيد، او همه سختى ها را تحمّل كرد.
وقتى ابراهيم(عليه السلام) كوچك بود، پدرش از دنيا رفت، به همين خاطر عمويش، آذر او را بزرگ كرد، او عمويش را پدر خطاب مى كرد.[55]
آذر بُت پرست بود و دوست داشت كه ابراهيم(عليه السلام) هم مانند او بُت ها را بپرستد، امّا ابراهيم(عليه السلام) به او چنين گفت: "اى پدر ! من از آنچه شما مى پرستيد، بيزارم. من فقط آن خدايى را مى پرستم كه مرا آفريده است و او مرا راهنمايى مى كند".
اين سخن ابراهيم(عليه السلام)، سخن يكتاپرستى بود، ابراهيم(عليه السلام)همواره فرياد توحيد سر مى داد و مى گفت:
لا اله الا الله.
خدايى جز خداى يگانه نيست.
تو اين خداپرستى را در نسل او قرار دادى تا آنان به سوى تو بازگردند و يكتاپرست شوند.

* * *

وقتى درباره آيه 25 تحقيق مى كردم به سخنى از پيامبر رسيدم: روزى، پيامبر اين آيه را خواندند و فرمودند: "جانشينان من دوازده نفر هستند، آنان همان كسانى هستند كه خدا در اين آيه به آنان اشاره كرده است".[56]
بار ديگر اين آيه را مى خوانم: "خدا يكتاپرستى را در نسل ابراهيم(عليه السلام) قرار داد".
اين آيه از يكتاپرستى سخن مى گويد، اين حديث مى گويد: "اين آيه به امامت اشاره دارد".
خدا چه چيزى را در نسل ابراهيم(عليه السلام) قرار داد؟
يكتاپرستى يا امامت؟
من چگونه ارتباط بين اين دو را كشف كنم؟
اكنون بايد آيه 124 سوره بقره را بخوانم، گويا پاسخ سؤال من در آنجاست: خدا به ابراهيم(عليه السلام) مقام امامت را عطا كرد. مقامِ امامت، بالاتر از مقامِ پيامبرى است، مقام امامت آخرين سير تكاملى ابراهيم(عليه السلام)بود، امام انسان كاملى است كه اسوه همه ارزش ها است و هر كس كه بخواهد به سعادت و رستگارى برسد بايد از او پيروى كند، امام همچون خورشيدى است كه با نور خود مايه هدايت همگان مى شود.[57]
اين مثالى براى "امام" است: كسى كه در بيابانى گم مى شود، راه به هيچ جا نمى برد، خطرات زيادى او را تهديد مى كند: تشنگى، گرسنگى، حمله درندگان و... يك نفر از راه مى رسد و دست او را مى گيرد و راه را نشانش مى دهد و مى رود تا در بيابان گمشدگان ديگر را پيدا كند. آن نجات دهنده، همان امام است. امام است كه جامعه و فرد را اين گونه از گمراهى نجات مى دهد.
وقتى خدا مقام امامت را به ابراهيم(عليه السلام) داد، او بسيار خوشحال شد و از خدا خواست تا آن مقام را به فرزندانش هم عنايت كند. خدا به ابراهيم(عليه السلام) گفت كه امامت، عهد و پيمان من است، اين عهد و پيمان هرگز به ستمكاران، نخواهد رسيد.
نزديك به دو هزار و پانصد سال از مرگ ابراهيم(عليه السلام) گذشت، تو محمّد(صلى الله عليه وآله) را به پيامبرى مبعوث كردى، محمّد(صلى الله عليه وآله) از نسل ابراهيم(عليه السلام)بود، محمّد(صلى الله عليه وآله) به مسلمانان خبر داد كه پس از او، دوازده امام خواهند آمد، او على(عليه السلام) را جانشين و اوّلين امام معرّفى كرد. راه امامت، ادامه راه يكتاپرستى است.
راه خدا راهى است كه از توحيد و نبوّت و امامت مى گذرد. خدا، امامت را در نسل ابراهيم(عليه السلام) قرار داد. امروز هم مهدى(عليه السلام)حجّت خدا روى زمين است. تا روز قيامت اين راه امامت باقى خواهد بود و مسير خداپرستى را روشن خواهد نمود.
كسى كه امام زمانش را نشناسد به مرگ جاهليّت مرده است. اين سخن پيامبر است.[58]
يك بار ديگر آيه 28 را مى خوانم: "خدا يكتاپرستى را در نسل ابراهيم قرار داد". اكنون مى فهمم كه خدا هم يكتاپرستى و هم نبوّت و هم امامت را در نسل ابراهيم(عليه السلام) قرار داد، زيرا امامت ادامه راه توحيد است، خدا اين راه را براى كسانى كه مى خواهند به هدايت واقعى برسند، قرار داده است.

* * *