وَخُذْ بِيَدِكَ ضِغْثًا فَاضْرِبْ بِهِ وَلَا تَحْنَثْ إِنَّا وَجَدْنَاهُ صَابِرًا نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ (44 )
تو همه نعمت ها را به ايّوب(عليه السلام) بازگرداندى، امّا ايّوب(عليه السلام) از يك چيز ناراحت بود، او سوگند خورده بود كه اگر از بيمارى شفا يابد، همسرش را صد تازيانه بزند، او با خود فكر مى كرد: من چگونه همسر باوفاى خود را بزنم؟ او هرگز به چنين چيزى راضى نبود، از طرف ديگر او به نام تو سوگند ياد كرده بود، ايّوب(عليه السلام) نمى دانست چه كند.
اينجا بود كه تو به او فرمان دادى: "اى ايّوب ! بسته اى از ساقه هاى گندم بگير و با آن يك بار همسرت را بزن و سوگند مشكن". آرى، تو ايّوب(عليه السلام) را در همه سختى ها شكيبا يافتى، او چه خوب بنده اى بود و همواره به درگاه تو رو مى كرد.
ايّوب(عليه السلام) با شنيدن اين سخن تو خوشحال شد، او صد ساقه گندم را برداشت و به دستور تو، عمل نمود. آرى، او اين گونه احترام سوگندى را كه به نام تو ياد كرده بود، گرفت.
اين ماجرا نشان مى دهد كه انسان همان گونه كه عفو و بخشش را در نظر مى گيرد بايد بر سوگند خود پاى بند باشد.
پس از آن ايّوب(عليه السلام)، سال ها با همسرش زندگى كرد و خدا به اين زن و شوهر با ايمان، فرزندان زيادى عطا كرد.[81]

* * *

داستان زندگى ايّوب(عليه السلام) به پايان رسيد. مناسب مى بينم كه در اينجا سه نكته را بنويسم:
* نكته اوّل
در بعضى از كتاب ها درباره بيمارى ايّوب(عليه السلام) سخنان عجيبى ذكر شده است، مثلاً گفته اند: "بدن ايّوب(عليه السلام) متعفن شد و كِرم گرفت به گونه اى كه مردم از بوى بدن متعفّن او فرار مى كردند".
اكنون سخنى از امام صادق(عليه السلام) را نقل مى كنم. آن حضرت مى فرمايد: "ايّوب(عليه السلام)به سختى هاى زيادى گرفتار شد و بيمار شد، امّا هرگز بدن او متعفّن نشد و چهره او زخم نشد و چرك و خون از او خارج نشد و هرگز بدنش كِرم نگرفت".[82]
معلوم مى شود كسانى كه آن سخنان را بيان كرده اند، دروغ گفته اند، خدا هرگز پيامبران خود را اين گونه خوار نمى كند. آرى، خدا ايّوب(عليه السلام) را به عنوان پيامبر برگزيده بود تا مردم را به راه راست هدايت كند، اين كه يك پيامبر به چنين سرنوشتى مبتلا شود، بر خلاف مأموريّت پيامبرى اوست. پيامبر بايد به گونه اى باشد كه هر كس بخواهد با او سخن بگويد، بتواند با ميل و رغبت نزد او برود.
* نكته دوم
خدا ايّوب(عليه السلام) را به فقر و بيمارى مبتلا كرد تا انسان ها بدانند كه فقر و بيمارى فقط به خاطر گناه نيست. درست است كه گاهى اوقات فقر و بيمارى به خاطر گناهى است كه انسان انجام مى دهد، امّا ممكن است انسانى گناهى انجام نداده باشد ولى به فقر و بيمارى مبتلا شود.
من بايد دقّت كنم، هرگز فقير و بيمارى را كوچك نشمارم، چه بسا همان شخص، دوستى از دوستان خدا باشد، همان گونه كه ايّوب(عليه السلام) فقير و بيمار شد، امّا بهترين بنده خدا بود.
درس بزرگى كه داستان ايّوب(عليه السلام) به من مى دهد اين است: "ارزش انسان به ثروت نيست، همان گونه كه فقر و بيمارى هم نشانه بدبختى انسان نيست".
* نكته سوم
در زندگى انسان ها، حوادث ناگوارى پيش مى آيد، اين حوادث به دو نوع تقسيم مى شوند: "بلاها" و "سختى ها".
بلاها: بلا حادثه اى است كه در اثر گناه و معصيت پيش مى آيد و در واقع نتيجه گناهان است. اگر كسى هرگز به گناه آلوده نشود، بلاها سراغ او نمى آيد.
سختى ها: ممكن است كسى اصلاً گناهى نكند، امّا براى او حادثه اى پيش بيايد، اين حادثه هيچ ربطى به گناه ندارد، اين حادثه براى او پيش مى آيد تا مقام او بالاتر برود.
ايّوب(عليه السلام) به سختى ها گرفتار شد، او بدون آن كه گناهى انجام داده باشد، ثروت، فرزندان و سلامتى خود را از دست داد و به فقر، داغ فرزندان و بيمارى گرفتار شد.
شنيده ام كه تو هر كس را بيشتر دوست دارى، سختى بيشترى براى او مى فرستى. روح انسان فقط در كوره سختى ها است كه مى تواند از ضعف ها و كاستى هاى خود آگاه شود و به اصلاح آن ها بپردازد. سختى ها بد نيست، بلكه سبب مى شود تا از دنيا دل بكنيم و بيشتر به ياد خدا باشيم و تنها به درگاه خدا رو آورده و تضرّع كنيم !
اگر سختى ها نباشد دل ما اسير دنيا مى شود، ارزش ما كم و كم تر مى شود، سختى ها، دل هاى ما را آسمانى مى كند. سختى ها باعث مى شود تا استعدادهاى نهفته انسان ها شكوفا شود.

* * *