إِنَّ الْمُسْلِمِينَ وَالْمُسْلِمَاتِ وَالْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْقَانِتِينَ وَالْقَانِتَاتِ وَالصَّادِقِينَ وَالصَّادِقَاتِ وَالصَّابِرِينَ وَالصَّابِرَاتِ وَالْخَاشِعِينَ وَالْخَاشِعَاتِ وَالْمُتَصَدِّقِينَ وَالْمُتَصَدِّقَاتِ وَالصَّائِمِينَ وَالصَّائِمَاتِ وَالْحَافِظِينَ فُرُوجَهُمْ وَالْحَافِظَاتِ وَالذَّاكِرِينَ اللَّهَ كَثِيرًاوَالذَّاكِرَاتِ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيًما(35)
تو براى مردان و زنانى كه ايمان آوردند، بخشش و پاداش بزرگى آماده كرده اى، تو به آنان وعده مى دهى كه گناهانشان را ببخشى و در روز قيامت آنان را در بهشت جاى دهى.
اكنون برايم از ويژگى هاى آنان سخن مى گويى:
1 - آن مردان و زنان به حقّ بودن اسلام و پيامبرى محمّد(صلى الله عليه وآله)اقرار مى كنند.
2 - آن مردان و زنان ايمان واقعى دارند و از نفاق دورى مى كنند.
3 - آن مردان و زنان با تواضع و فروتنى تو را مى خوانند و دعا مى كنند.
4 - آن مردان و زنان، راستگويى را شيوه زندگى خود قرار مى دهند.
5 - آن مردان و زنان در همه سختى ها صبر و شكيبايى مى نمايند.
6 - آن مردان و زنان از كبر و غرور پرهيز مى كنند.
7 - آن مردان و زنان به نيازمندان كمك مى كنند و به آنان انفاق مى كنند.
8 - آن مردان و زنان در ماه رمضان روزه مى گيرند.
9 - آن مردان و زنان از آلودگى جنسى به دور هستند و پاكدامن مى باشند.
10 - آن مردان و زنان تو را زياد ياد مى كنند و هميشه به ياد تو هستند.
اين ده ويژگى مردان و زنانى است كه بهشت در انتظار آنان است، هر مرد و زنى كه بخواهد به رستگارى برسد.

* * *

مناسب مى بينم در اينجا سه نكته را درباره اين آيه بنويسم:
* نكته اوّل
اسلام غير از ايمان مى باشد، همين كه كسى به زبان گفت: "اشهد أنْ لا اله الا الله و اشهد انَّ محمّداً رسولُ الله"، او ديگر مسلمان است و از كافران جدا مى گردد.
امّا آيا هر مسلمانى، مؤمن است؟
نه. ممكن است يك مسلمان، منافق باشد، يعنى او براى منافع مادى، اسلام آورده باشد ولى دل او از ايمان هيچ بهره اى نبرده باشد. مؤمن كسى است كه نور ايمان به قلب او تابيده باشد و از نفاق دورى كند.
آيا مؤمن كسى است كه گناه نمى كند؟
نه. فقط كسى كه معصوم است گناه نمى كند، ممكن است كسى مؤمن باشد امّا شيطان او را فريب بدهد و او گناهى انجام دهد.
به راستى نشانه مؤمن چيست؟
جواب اين است: اگر كسى در تنهايى نماز بخواند و در مقابل عظمت خدا سر به سجده بگذارد، معلوم مى شود او مؤمن است. منافق هيچ گاه در تنهايى، نماز نمى خواند، او براى مردم و خودنمايى نماز مى خواند.
اگر من در تاريكى شب كه هيچ كس مرا نمى بيند، وضو مى گيرم و به نماز مى ايستم، اين نشانه آن است كه خدا به من نعمت ايمان را داده است.
* نكته دوم
در اين آيه، ده ويژگى مردان و زنان را ذكر كردى، اين ده ويژگى، راه سعادت و رستگارى است:
1 . اسلام
2 . ايمان
3 . دعا
4 . راستگويى
5 . صبر
6 . فروتنى
7 . انفاق
8 . روزه
9 . پاكدامنى
10 . زياد ياد كردن تو.
در ميان اين ويژگى ها، از واژه "صلاة" كه به معناى "نماز" است، سخنى به ميان نيامده است، نماز چيزى جز دعا نيست، امّا در ويژگى سوم از دعا نام برده شده است. بهترين دعا همان نمازى است كه يك مسلمان مى خواند.
در ويژگى دهم از "ياد خدا" سخن گفته شده است، نماز بهترين راه براى "يادِ خدا" مى باشد، گويا هدف قرآن اين بوده است كه دوبار به نماز اشاره كند و اين گونه حقيقت نماز را بيان كند، نماز، دعا و ياد توست. اگر كسى نماز بخواند، امّا حضور قلب نداشته باشد، از حقيقت نماز بهره اى نبرده است، نمازى نماز است كه دعا و ياد تو را به همراه داشته باشد.
* نكته سوم
وقتى به توراتى كه اكنون در دسترس است مراجعه مى كنم، مى بينم كه خداىِ يهود، ده فرمان براى موسى(عليه السلام) فرستاده است و در آخرين قسمت بند دهم زنان در كنار چهارپايان و اموال منقول قرار گرفته اند. همچنين مردان يهودى برنامه دعاى صبحگاهى دارند، آنان در آن دعا شكر خدا را مى كنند كه آنان را زن نيافريده است.[86]
ولى قرآن زن و مرد را در اساسى ترين مسائل اعتقادى و اخلاقى و عملى، كنار هم قرار داده و آنان را همچون دو كفّه يك ترازو، قرار مى دهد.
آرى، زن و مرد با هم تفاوت جسمى و روحى دارند و اين تفاوت ها، براى تداوم نسل بشر لازم است. قرآن بر اساس همين تفاوت ها براى زن و مرد، قوانين مختلفى بيان كرده است، با وجود همه اين ها، قرآن زن و مرد را در مسائل اساسى اعتقادى و اخلاقى و عملى يكسان مى بيند و براى آنان پاداشى يكسان (بدون كمترين اختلافى) ذكر مى كند.

* * *