إِنَّمَا يُؤْمِنُ بِآَيَاتِنَا الَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُوا بِهَا خَرُّوا سُجَّدًا وَسَبَّحُوا بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ (15 )تَتَجَافَى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفًا وَطَمَعًا وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ (16 ) فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَا أُخْفِيَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُن جَزَاءً بِمَا كَانُوايَعْمَلُونَ (17 )
از آتش جهنّمى كه در انتظار كافران است، سخن گفتى، اكنون مى خواهى از بهشتى كه به مؤمنان وعده دادى، سخن بگويى، ابتدا شش ويژگى مؤمنان را بيان مى كنى:
1 - مؤمنان كسانى هستند كه وقتى آيات قرآن را مى شنوند به سجده مى روند و تو را تسبيح مى كنند و حمد و ستايش تو را به جا مى آورند و تكبّر نمى كنند.
آرى، قرآن آنان را به يكتاپرستى و بندگى فرا مى خواند و آنان اين گونه تو را اجابت مى كنند.
2 - آنان تسبيح و حمد تو را به جا مى آورند، "سبحان الله" و "الحمدلله" مى گويند، تو را از همه نقص ها و عيب ها پاك مى دانند و همه خوبى ها را از آنِ تو مى دانند.
3 - مؤمنان هرگز تكبّر نمىورزند، آن ها همواره تواضع و فروتنى دارند.
4 - شب هنگام كه غافلان در خواب ناز هستند، از بستر برمى خيزند، همه جا سكوت است و آرامش. هيچ كس آنان را نمى بيند، آنان نماز شب مى خوانند.[19]
5 - آنان تو را با بيم و اميد مى خوانند، نه از عذاب تو خود را ايمن مى دانند و نه از رحمت تو مأيوس مى شوند، اميد زياد به لطف تو سبب غرور و غفلت مى شود، ترس زياد از عذاب هم سبب يأس و سستى مى گردد. آنان هم اميد دارند و هم بيم.
6 - آنان از آنچه تو به آنان داده اى به نيازمندان كمك مى كنند.

* * *

هيچ كس نمى داند و نمى تواند حدس بزند كه تو چه پاداش هاى زيبايى براى آنان آماده كرده اى، پاداش هايى كه مايه روشنى چشم آن ها مى شود و اشك شوق از ديدگان آنان جارى مى كند، همه آن پاداش ها، سزاى كارهاى خوبى است كه آنان انجام داده اند.
آرى، نهرهاى آب از زير درختان جارى است، ميوه هاى بهشت هميشه هست، سايه درختان آن هميشگى است، برگ درختان در آنجا نمى ريزد، در بهشت هيچ كمبودى نيست، مؤمنان در سايه دلپذير و نوازشگر درختان روى تخت ها مى نشينند و از نعمت هاى زيباى آنجا بهره مى برند...[20]

* * *

قرآن در آيه 15 اين سوره، ويژگى اوّل مؤمنان را چنين بيان مى كند: "مؤمنان كسانى هستند كه وقتى آيات قرآن را مى شنوند به سجده مى افتند و خدا را تسبيح مى كنند و حمد و ستايش او را به جا مى آورند و تكبّر نمى كنند".
اين آيه، سجده واجب دارد، يعنى اگر كسى متنِ عربى اين آيه را بشنود، واجب است به سجده برود و كافى است كه سه بار "سُبحانَ الله" بگويد.
اكنون كه من اين آيه را به زبان فارسى نوشتم، مستحب است به سجده بروم و پيشانى بر خاك بسايم و با سجده نشان بدهم كه در برابر خداى خويش، فروتن هستم.

* * *