لَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ (8 ) إِنَّمَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ قَاتَلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَأَخْرَجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ وَظَاهَرُوا عَلَى إِخْرَاجِكُمْ أَنْ تَوَلَّوْهُمْ وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ (9 )
مسلمانان در مدينه بودند و هنوز شهر مكّه فتح نشده بود و بزرگان شهر مكّه با اسلام دشمنى مى كردند، پس اين دو آيه را نازل كردى و بُت پرستان را به دو گروه زير تقسيم نمودى:
* گروه اوّل
بُت پرستانى كه از دين پدران خود پيروى مى كردند و در مقابل بُت ها به سجده مى افتادند، امّا كارى به كار مسلمانان نداشتند، نه به جنگ آنان آمدند و نه آنان را از خانه و كاشانه خود بيرون كردند.
تو به مسلمانان اجازه دادى تا با آنان دوستى كنند و از مسلمانان خواستى تا با عدالت با آنان رفتار كنند زيرا تو انسان هايى را كه با عدالت رفتار مى كنند، دوست دارى.
* گروه دوم
بُت پرستانى كه با اسلام دشمنى مى كردند و براى نابودى اسلام، جنگ راه مى انداختند و مؤمنان را از خانه و كاشانه خود بيرون كردند، اين گروه همان بزرگان مكّه بودند كه منافع خود را در بُت پرستى مردم مى ديدند و براى نابودى اسلام، تلاش مى كردند.
تو به مسلمانان فرمان مى دهى كه با اين بُت پرستان دوستى نكنند و به مسلمانان اعلام مى كنى كه هر كس با آنان دوستى كند، ظالم و ستمگر است، زيرا اين دوستى سبب تقويت جبهه كفر مى شود.
* * *