من خدا را عبادت مى كنم، نماز مى خوانم و روزه مى گيرم; امّا اين نماز و روزه، رنگ و بوى دنيا دارد، نماز مى خوانم تا خدا به من لطف كند و ثروتم را زيادتر كند، روزه مى گيرم تا خدا حاجت دنيايى مرا بدهد.
چرا من اين گونه ام؟ چرا دين را وسيله اى براى رسيدن به دنيا قرار داده ام؟ راه چاره چيست؟ چگونه مى توانم نماز و روزه خود را فقط به خاطر خدا انجام بدهم؟ چگونه مى توانم به اخلاص برسم؟
تا زمانى كه دل من، دلباخته دنيا باشد و از تنگى دنيا به ستوه نيامده باشد، عبادت هاى من هم رنگ و بوى دنيا را دارد. من بايد از اين دنيا دل بركنم و آن را زندان خود بدانم.
آرى، وقتى به دنيا اين گونه نگاه كردم، ديگر شور و شوق دنيا از دلم رخ برمى بندد.
اين يك قانون است: كسى كه شيفته دنيا است، كارهاى او از محدوده دنيا بيرون نمى رود; امّا كسى كه شوق قيامت در دلش موج مى زند، همه كارهايش رنگ و بوى اخلاص مى گيرد.
خوشا به حال آنان كه دل خود را بزرگ كردند و آرزوى آنان، بيشتر از دنيا شد و از پوسته دنيا، بيرون زدند و مشتاق چيزى شدند كه هرگز از بين نمى رود.
وقتى من دنيا را كاخ بزرگى دانستم، هرگز نمى خواهم از آن كوچ كنم، صداى مرگ را نمى شنوم، مرگ را باور نمى كنم! هر روز مى بينم كه عدّه اى به كام مرگ فرومى روند; امّا بيدار نمى شوم! اين حال من است.
ولى كسى كه از دنيا بزرگ تر شده است، دنيا را قفسى تنگ براى روح خود مى يابد و هر لحظه در انتظار آزادى است و مرگ برايش، باز شدن درِ زندان و پرواز به بى نهايت است.
اين من هستم كه مرگ را پايان خوشى ها مى دانم و فكر مى كنم مرگ، چيزى جز تاريكى قبر نيست.
مرگ مى آيد و كاخ آرزوهاى مرا ويران مى كند; امّا همين مرگ، عدّه اى را به آرزوى بزرگشان ـ كه همان رهايى است ـ مى رساند.
مرگ، يك حقيقت بيشتر نيست; اما براى من ترسناك است و براى ديگرى، رهايى بخش! پس اشكال در شناخت و معرفت من است. من با خود چه كرده ام كه مرگ را اين گونه ترسناك مى بينم و ديگران چه كرده اند كه مرگ را رهايى مى بينند؟
هركس از پوسته دنيا بيرون زند و خود را بزرگ تر و باارزش تر از دنيا ببيند، مرگ را زيبايى و رهايى مى يابد.
براى رسيدن به چنين شعور و آگاهى، بايد به حقيقت دنيا و نيز ارزش هاى خود معرفت پيدا كنيم.