فَآَتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ ذَلِكَ خَيْرٌ لِلَّذِينَ يُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (38 )
اكنون كه دانستم رزق و روزى در دست توست، از من مى خواهى به نيازمندان كمك كنم، تو به من مى گويى كه هرگز با انفاق كردن، فقير نمى شوم، پس بايد حقّ خويشان، بينوايان و در راه ماندگان را بپردازم.
كسانى كه رضايت تو را مى طلبند مى دانند كه انفاق، بهتر از نگهدارى ثروت است، آنان مى دانند كه تو پاداش خوبى به آنان خواهى داد و رستگار خواهند شد.
دنيا به هيچ كس وفا نكرده است، اگر من ثروت زيادى هم جمع كنم، فقط يك كفن مى توانم با خود به قبر ببرم، امّا اگر به ديگران كمك كرده باشم، اين توشه اى براى روز قيامت من است و هرگز از بين نمى رود.

* * *

قرآن زكات را بر مسلمانان واجب نموده است، امّا واجب شدن زكات، قانون خاصّ خود را دارد، براى مثال كسى كه كمتر از چهل گوسفند دارد، زكات گوسفند بر او واجب نيست. اگر تعداد گوسفندان او به چهل رسيد، بايد يك گوسفند به عنوان زكات بدهد.
در اين آيه، سخن از زكاتى كه واجب است، نيست. قرآن از يك مسلمان مى خواهد كه به اندازه توانِ خود به نيازمندان (به ويژه نيازمندانى كه در فاميل او هستند) كمك كند.
با توجّه به اين كه اين آيه در مكّه نازل شده است، قرآن از امرى مستحب سخن مى گويد، زكاتى كه واجب است در آيات ديگر قرآن (مثل آيه 60 سوره توبه) بيان شده است.

* * *

در اينجا به نكته اى اشاره مى كنم: اين آيه (آيه 38 سوره روم) هيچ ارتباطى با "بخشش فدك به فاطمه(عليها السلام)" ندارد.
آيه اى كه خدا به پيامبر نازل كرد و به او دستور داد "فدك" را به دخترش ببخشد، آيه 26 سوره "اسراء" مى باشد.[129]

* * *