مَا أَصَابَ مِنْ مُصِيبَة إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَمَنْ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ يَهْدِ قَلْبَهُ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْء عَلِيمٌ (11 )
"هيچ مصيبت و سختى به كسى نمى رسد مگر به اذن خدا. هر كس به خدا ايمان آورد، خدا قلب او را هدايت مى كند و خدا به همه چيز آگاه است".

* * *

در اين آيه سه نكته مهم بيان شده است:
* نكته اوّل: راز مصيبت ها
"هيچ مصيبت و سختى به كسى نمى رسد مگر به اذن خدا".
من بايد معناى اين جمله را به خوبى بفهمم !
در زندگى انسان ها، حوادث ناگوارى پيش مى آيد، اين حوادث به دو نوع تقسيم مى شوند: "بلاها" و "سختى ها".
الف. بلاها: بلا حادثه اى است كه در اثر گناه و معصيت پيش مى آيد و در واقع نتيجه گناهان است، اين بلاها به اذن تو مى باشد. اگر كسى هرگز به گناه آلوده نشود، بلاها سراغ او نمى آيد.
ب. سختى ها: ممكن است كسى گناهى نكند، امّا براى او حادثه اى پيش بيايد، اين حادثه هيچ ربطى به گناه ندارد، اين حادثه براى او پيش مى آيد تا مقام او بالاتر برود.
من راز بلاها را مى دانم، بلاها براى اين است كه من از گناهان پاك شوم، بلا نتيجه گناه من است، امّا بارها از خود پرسيده ام: راز سختى ها چيست؟ چرا گروهى از بندگان خوب خودت را به سختى ها گرفتار مى سازى؟
اكنون مى خواهى از راز اين سختى ها سخن بگويى: هر سختى و حادثه اى كه به زمين (قحطى، آفت، فقر و...) يا به خود انسان (ترس، غم، بيمارى و...) مى رسد، به اذن توست و قبلاً در علم تو ثبت شده است.
آرى، تو هر كس را بيشتر دوست دارى، سختى بيشترى براى او مى فرستى. انسان در سختى ها مى تواند از ضعف ها و كاستى هاى خود آگاه شود و به اصلاح آن ها بپردازد. سختى ها سبب مى شود تا از دنيا دل بكنيم و بيشتر به ياد تو باشيم و به درگاه تو رو آورده و تضرّع كنيم !
اگر سختى ها نباشد دل ما اسير دنيا مى شود، ارزش ما كم و كم تر مى شود، سختى ها، دل هاى ما را آسمانى مى كند. سختى ها باعث مى شود تا استعدادهاى نهفته انسان ها شكوفا شود.
* نكته دوم: هدايت ويژه
"هر كس كه ايمان بياورد، خدا او را هدايت مى كند".
معناى اين جمله چيست؟
خدا قرآن را براى هدايت مردم فرستاد، محمّد(صلى الله عليه وآله) پيام خدا را به مردم رساند، اين "هدايت اوّل" است. اين هدايت، شامل همه انسان ها مى باشد.
خدا براى كسانى كه هدايت اوّل را پذيرفتند و به محمّد(صلى الله عليه وآله)ايمان آوردند، هدايت ديگرى عطا مى كند و زمينه كمال بيشتر را براى آنان فراهم مى كند، خدا كارى مى كند كه آنان لحظه به لحظه به او نزديك تر شوند، خدا قلب او را هدايت مى كند. اين "هدايت دوم" است.
اين اراده و قانون خداست: "فقط كسى كه هدايت اوّل را پذيرفت، شايستگى هدايت دوم را دارد".
در اينجا مثالى ساده مى نويسم: همه مى توانند به مدرسه بروند و درس بخوانند، اگر كسى به دبستان نرفت و درس نخواند، در آينده نمى تواند به دانشگاه برود. فقط كسى مى تواند به دانشگاه برود (و بعد پزشك، مهندس و... شود) كه ديپلم گرفته باشد.
هدايت اوّل براى همه انسان ها هست، هر كس هدايت اوّل را نپذيرفت، خدا او را به حال خود رها مى كند تا در لجاجت و گمراهى خود غوطهور شود، امّا كسى كه هدايت اوّل را پذيرفت، خدا او را به هدايت دوم، راهنمايى مى كند.
* نكته سوم: علم خدا
خدا آنچه در زمين و آسمان است را مى داند، هر برگى كه از درختى مى افتد، او به آن آگاه است.[12]
او مى داند كه الآن من مشغول چه كارى هستم، او مى داند كه در درياها، كوه ها و... چه مى گذرد، او به رفتار و كردار بندگان خود آگاهى كامل دارد.
وقتى من اين مطلب را بدانم، ديگر هرگز احساس تنهايى نمى كنم، مى دانم كه خدا از حالم باخبر است، مرا مى بيند، از كارهايى كه مى كنم آگاه است، اين به من اطمينان و اعتماد به نفس مى دهد، از طرف ديگر، مى فهمم كه اگر گناه كنم، از او پنهان نمى ماند.

* * *