همه ما مى دانيم كه كمال انسان در عبادت و بندگى خدا مى باشد و اين مطلب، بسيار روشن است كه از عبادت هاى ما، هيچ نفع و سودى به خدا نمى رسد چون او بى نياز از همه چيز مى باشد و اين عبادت ها براى سعادت و رستگارى خود ما مى باشد.
در صورتى كه در زندگى ما، نيايش و عبادت نباشد روح ما لطافت خود را از دست مى دهد.
خداوند در قرآن مجيد هم به اين نكته اشاره مى كند كه هدف از آفرينش انسان، بندگى و عبادت او است.[12]
به راستى با عبادت است كه قلب انسان، صفا و روشنايى پيدا مى كند.
امام صادق(عليه السلام) فرمودند: خداوند در تورات چنين فرموده است:
اى فرزند آدم! قلب خود را براى عبادت من، خالى نما تا من هم قلب تو را پر از ثروت و دارايى قرار دهم.[13]
آيا شما هم با من موافق هستيد كه ممكن است عبادت هاى ما به يك شعار بدون شعور تبديل شود و هيچ زمينه فهم و دركى در آن نباشد.
آيا واقعاً دين از ما مى خواهد كه فقط براى انجام وظيفه شرعى خود، مثلا به حج برويم و مجموعه اعمالى پشت سر هم انجام دهيم، بدون آنكه از فلسفه آن آگاهى داشته باشيم.
يادم نمى رود آن روزى را كه در مسجد "شجره"، لباس احرام به تن كرده بودم و منتظر بودم تا اذان مغرب گفته شود و به سمت مكّه حركت كنم.[14]
مسجد پر از جمعيّت بود و مردم، گروه گروه با لباس سفيد وارد مسجد مى شدند و ذكر "لَبَّيكَ اللّهُمَّ لَبَّيك" را بر زبان جارى مى كردند.
در اين ميان چشمم به يكى از برادران ايرانى افتاد كه در گوشه اى از مسجد به ديوار تكيه داده بود و از روى تعجّب به مردم نگاه مى كرد.
نمى دانم چطور شد كه به سوى او رفتم و با گفتگو كرده و علّت تعجّب او را جويا شدم.
او گفت: من سفرهاى متعدّدى به حج و عمره آمده ام و همواره اين سؤال را از خود كرده ام كه حكمت اين لباس سفيد احرام چيست و چرا خداوند براى سفر حجّ و عمره اين مقدمات را واجب كرده است؟ و چون جواب اين سؤال را تا به حال نيافته ام، براى همين به ديد تعجّب به اين مردم سفيدپوش، نگاه مى كنم.
من در جواب او گفتم: آيا مى دانى كه اين سفر حجّ و عمره يك تئاتر مرگ است، در همه فرهنگ هاى بشرى، تئاتر وجود دارد در دين ما هم حجّ و عمره، يك تئاتر است; يك تئاتر مذهبى و دينى.
او در حالى كه از سخن من شگفت زده شده بود از من توضيح خواست و من براى او گفتم كه حجّ و عمره يك نمايش مرگ است و هر آن چه بر مرده حرام است از عطر و لباس دوخته و ... بر كسى كه لباس احرام مى پوشد و مُحْرِم مى شود نيز حرام است.
در اين سفر انسان به اختيار خود مرگ را تجربه مى كند، خودش به اختيار خودش كفن مى پوشد (همين لباس سفيد احرام كنايه از كفن است كه دير يا زود بر تن ما مى پوشانند)، اين حجّ و عمره، يك سفر به سوى معشوق حقيقى است براى همين در طول اين سفر بايد خودبينى را كنار بگذارى،تو ديگر نبايد نگاه به آينه كنى، نگاه به آينه بر مُحْرم، حرام است، چون اين كار نشانه خودبينى است.
خلاصه آنكه با او سخن زيادى گفتم و آن پيرمرد در حالى كه اشك در چشمانش حلقه زده بود به سخنانم گوش مى كرد.
او از اين كه سفرهاى متعدّدى را بدون شناخت به مكّه آمده بود، بسيار متأسف بود، ولى از اين كه اين سفر را با معرفت انجام مى داد بسيار خوشحال!
اين سخن حضرت على(عليه السلام) است كه مى فرمايند: "در عبادتى كه با فهم همراه نباشد، هيچ خيرى نيست".[15]
ما شيعيان آن حضرت بايد تلاش كنيم تا سطح آگاهى، شناخت و فهم خويش را نسبت به عبادت هايى كه انجام مى دهيم، بيشتر كنيم.
آيا شما مى دانيد كه خود همين فكر كردن، يكى از بهترين عبادت هايى است كه به وسيله آن مى توان به خدا نزديك شد؟
چرا ما اين طور تربيت شده ايم كه تا سخن از عبادت به ميان مى آيد فورى به ياد نماز و روزه مى افتيم؟
چقدر زيبا بود اگر جامعه ما به آن سطح از آگاهى مى رسيد كه تا واژه عبادت به ميان مى آمد، همه به ياد انديشه و تفكّر مى افتادند.
بياييد كودكان خود را به گونه اى تربيت مى كنيم كه بزرگترين عبادت ها را فهم و انديشه بدانند.
اين هدف مقدّسى است كه باعث شد تا اين كتاب را بنويسم و اميدوارم با كمك هم، اين آينده زيبا را بسازيم.
آرى ما مى خواهيم به آن جا برسيم و البتّه اين سخن از من نيست بلكه اين آرمان مقدّس را از امام حسن عسكرى(عليه السلام) گرفته ام.
اگر چه وهّابى ها حرم مطهّر آن حضرت را خراب كردند امّا هرگز نمى توانند، مانع ترويج انديشه هاى آن حضرت شوند. افكار ناب و گهربار آن حضرت(عليه السلام)، در وجود هر شيعه اى منزل دارد.
امام حسن عسكرى(عليه السلام) مى فرمايند: "عبادت به زيادى نماز و روزه نيست، بلكه عبادت، زيادى تفكّر و انديشه در امر خداوند است".[16]
و اگر از امام صادق(عليه السلام) سؤال كنيد كه بالاترين عبادت ها چه مى باشد؟ آن حضرت در جواب مى فرمايند: "بالاترين عبادت ها تفكّر در قدرت خداوند مى باشد".[17]