ناگهان بوى خوشى به مشام همه مى رسد.
همه از هم مى پرسند، اين بوى خوش از كجا است كه ما را چنين مدهوش خود كرده است؟!
من در اين ميان از فرشتگان مى پرسم كه اين بوى خوش از كجا است؟
و جواب مى شنوم: "خداوند بهشت را براى بندگان خوب خود آماده كرده است. امروز به دستور خداوند پرده از جلو بهشت برداشته شد و براى همين بوى خوش آن تمام صحراى قيامت را فرا گرفت".
همه انسان ها از خوب و بد بوى بهشت را احساس مى كنند مگر يك گروه كه هرگز بوى بهشت را احساس نخواهند كرد.
آيا شما مى دانيد، آن گروه چه كسانى هستند؟
آنها كسانى هستند كه با پدر و مادر خويش بدرفتارى كرده اند!
آنها كه عاقّ پدر و مادر شده اند![34]
حتماً شما مى دانيد، كسى كه پدر و مادرش از او ناراضى باشند به اصطلاح مى گويند، عاقّ پدر و مادر شده است.
ما بايد حواسمان خيلى جمع باشد، مبادا عاقّ پدر و مادر شويم.
زيرا عاقّ پدر و مادر شدن، گناهى است كه هر كس به آن مبتلا شود در همين دنيا سزاى آن را مى بيند، بركت از زندگى او مى رود، عمرش كوتاه مى شود و خير از زندگى خود نمى بيند.[35]
كسى كه عاقّ پدر و مادر شود، روى عزّت و سربلندى را نمى بيند و خود را بايد براى ذلّت و خوارى آماده كند.[36]
آيا مى دانى، خدا در روز قيامت به كسى كه عاقّ پدر و مادر باشد، اصلا نظر مهربانى نمى كند؟[37]
من و تو بايد در مقابل پدر و مادر خيلى با دقّت عمل كنيم، مبادا آنها را ناراحت كنيم، زيرا حضرت على(عليه السلام) مى فرمايد: "هر كس پدر و مادر خويش را ناراحت نمايد، عاقّ آنها شده است".[38]
براى همين هرگاه شيطان تو را فريب داد و حرفى زدى يا كارى كردى كه پدر و مادر از تو ناراحت شدند، سريع نزد آنها برگرد و عذرخواهى كن و تا خاطرت جمع نشده است كه آنها از صميم قلب و با تمام وجود تو را بخشيده اند، از آنها جدا نشو.
مبادا به پدر و مادرت، نگاه تندى كنى كه اين خودش يك نوع عاق شدن است![39]
به هر حال اگر راز و رمز سعادت و خوشبختى را مى خواهى در يك كلام خلاصه مى شود و آن نيكى و احترام به پدر و مادر است.
من نمى گويم كه پدر و مادران همه بى عيب و نقص هستند;
من نمى گويم كه به خاطر خوبى پدر و مادر به آنها نيكى كن،
نه! سخن من اين است كه پدر و مادر خود را به خاطر دستور خدا احترام كن، همين پدر و مادرى كه الان دارى را مى گويم با همه عيب ها و نقص ها!
اين كه پدر و مادر تو بى عيب و نقص باشند و تو احترام آنها را بگيرى، هنر نيست.
خداى متعال از اين خوشحال مى شود كه تو احترام پدر و مادر خود را مى گيرى اگر چه آنها بعضى مواقع خطاكار باشند.
من نمى گويم كه اشتباه پدر و مادرت را قبول كن، نه، تو صاحب فكر و انديشه هستى، امّا به آن معنى نيست كه به آنها بى احترامى كنى و ديگر به آنها نيكى نكنى!
اى جوان عزيز! احترام پدر و مادرت را بگير، اگر چه آنها مسلمان نباشند!
احترام پدر و مادرت را بگير، اگر چه آنها خداپرست هم نباشند!
اين دستور اسلام است.
اگر پدر و مادر به تو گفتند، دست از خدا و دين بردار و به سوى گناه و معصيت برو، نبايد گوش به حرف آنها بدهى، امّا باز هم بايد احترام آنها را بگيرى!
احترام به پدر و مادر شرايط ندارد، اگر خواهان سعادت هستى بايد احترام آنها را بگيرى و در حقّ آنها نيكى كنى.
شخصى خدمت امام رضا(عليه السلام) آمد و عرضه داشت: "پدر و مادر من كافرند، وظيفه من نسبت به آنها چيست؟".
امام رضا(عليه السلام) فرمودند: با آنها مدارا كن، زيرا پيامبر(عليه السلام) فرموده اند: "خداوند دين اسلام را دين مهربانى قرار داده است".[40]
جانم به فداى شما، اى امام رضا! كه دستور دادى تا شيعه تو با پدر و مادر كافر خود با مهربانى رفتار كند، امّا اى كاش مى بودى و مى ديدى كه جوانان امروز، به خاطر اندك اختلاف سليقه، چگونه با پدران و مادران خويش رفتار مى كنند!
واى بر كسانى كه چون مقدارى مسلمانيشان گل كرد و اهل نماز و طاعت شدند، ديگر پدر و مادر خود را نامسلمان مى خوانند!
يادم نمى رود، روزى كه پدر يكى از جوانان همشهريم به خانه من آمد، او در حالى كه اشك مى ريخت، با من درد دل مى كرد و مى گفت: پسرم تازگى اهل عرفان شده و به خدا رسيده است و شب ها تا صبح نماز مى خواند، امّا به من مى گويد: تو كافر هستى! آخر چرا؟ به خاطر اين كه گاهى در بعضى مسائل با او اختلاف نظر دارم. يك نفر نيست به او بگويد، تو مسلمانى را از پدرت ياد گرفتى، او نماز را به تو ياد داد، او تو را به مسجد برد.
به هر حال با خود عهد ببند كه از اين به بعد احترام پدر و مادرت را بگيرى و در حقّ آنها نيكى كنى.
خيلى دوست دارم، با تمام وجودت، به اين سخن امام باقر(عليه السلام) گوش بدهى.
آن حضرت فرمود: "خداوند نيكى به پدر و مادر را بر همه واجب كرده است، خواه آنها انسان هاى نيكوكارى باشند، خواه انسان هاى گنهكار".[41]
آرى، اين قانون خداوند است و هيچ كس نمى تواند بگويد چون پدر و مادرم آدم هاى بدى بودند، چون اهل گناه و معصيت بودند، با آنها بدرفتارى كردم!
ما بايد در هر شرايطى به پدر و مادر خود نيكى كنيم، زيرا اين دستور خداوند است.
دوست من! اگر خداى ناكرده، دل پدر و مادرت را شكسته اى، همين الان كتاب را زمين بگذار و به نزد آنها برو و رويشان را ببوس و عذرخواهى كن و با عمل خويش ثابت كن كه از گفته يا كرده خود پشيمان هستى و هر طور مى توانى، دل آنها را به دست بياور تا خدا را خشنود كنى.
مگر نمى دانى كه اگر مى خواهى خدا را خوشحال كنى بايد پدر و مادر را خشنود سازى؟!
تا زمانى كه پدر و مادرت از تو ناراضى هستند، خدا هم از تو ناراضى است، پس تلاش كن به قلب مهربان آنها راهى پيدا كنى تا راهى به سوى خدا پيدا كنى.
به خدا قسم، اگر از اين راهى كه به تو گفتم بروى، مى بينى كه خيلى زود مى توان به خدا رسيد.
شايد كسى پيدا شود كه عاقّ پدر و مادر بوده ولى الان ديگر پدر يا مادرش از دنيا رفته اند، او ديگر نمى تواند با پدر و مادر سخن بگويد و احترام آنها را بگيرد در اين صورت او بايد چه كند؟
خوشبختانه در سخن امام صادق(عليه السلام) راه حلّى براى اين مورد پيدا كرده ام.
امام صادق(عليه السلام) فرمودند: "اگر كسى در زمانى كه پدر و مادرش زنده بوده اند، عاقّ آنها شده است، مى تواند براى آنها روزه بگيرد و نماز بخواند و به نيّت آنها كار خير انجام دهد و در صورتى كه به اين كار ادامه دهد، پدر و مادرش راضى شده، او نيز از عاق بودن نجات پيدا مى كند".[42]
در اين جا چند نكته را كه در سخنان اهل بيت(عليهم السلام) به آنها اشاره شده است براى شما ذكر مى كنم:
هيچ گاه به آنها خيره خيره نگاه نكن، مگر اينكه اين نگاه از روى عشق و صميميت باشد. صدايت را از صداى آنها بالاتر نبر.
سعى كن، هيچ گاه پدرت را با نام كوچكش صدا نزنى. هيچ گاه جلوتر از پدرت راه نرو. اگر وارد مجلسى شدى تا پدر ننشسته است تو زودتر ننشينى.
هنگامى كه در حضور آنها هستى با خضوع و خشوع كامل باش. اگر به چيزى نياز داشتند، اجازه نده كه از تو خواهش كنند، تو زودتر از آن كه آنها بگويند، برايشان تهيّه كن.
در مقابل رفتارشان به خصوص وقتى كه به سنّ پيرى رسيدند صبر داشته باش و بدان كه از اين راه مى توانى رضايت خداوند را براى خود خريدارى كنى.[43]
اميدوارم اين كتاب توانسته باشد، عشق و علاقه تو را به پدر و مادرت زيادتر كرده باشد و با خواندن آن مانند من باور كرده باشى كه پدر و مادر بهشت گمشده ما هستند و قبل از اين كه آنها را از دست بدهيم قدرشان را بدانيم.
آرى، اگر پدر و مادر از ميان ما بروند، هيچ چيز در دنيا نمى تواند، جاى خالى آنها را براى ما پر كند.
پس بيا احترامشان را بيشتر بگيريم و همواره در راه خشنودى آنها گام برداريم و بدانيم كه از قلب پدر و مادر تا خدا راهى نيست.