من در مورد ريا و خودنمايى سخن زياد گفتم امّا فكر مى كنم كه بايد به يك نكته مهم اشاره كنم.
شيطان دشمن واقعى ما مى باشد، او منتظر است هر طور شده مانع سعادت ما شود.
براى همين او وقتى مى بيند كه ما كار خوبى را انجام مى دهيم بسيار ناراحت مى شود، براى همين نزد ما مى آيد و چنين مى گويد:
"بهتر است اين كار را ترك كنى، زيرا تو دارى ريا و خودنمايى مى كنى".
شايد باور نكنى كه شيطان از اين راه مى خواهد، مانع شود كه تو آن كار خوب را تمام كنى.
آرى، شيطان خيلى زرنگ است، او از هر راهى مى آيد تا ما را از انجام كار خير باز دارد.
در اين جا با هدف اينكه مبادا ما دچار ريا بشويم، مى خواهد ما را وسوسه كند.
به نظر شما در اين گونه مواقع چه بايد كرد؟
آيا موافقى تا من حكايتى را براى تو نقل كنم؟
يك روز حضرت على(عليه السلام) نزد پيامبر آمد و به آن حضرت فرمود:
"اى رسول خدا! گاهى پيش مى آيد كه ما مشغول نماز مى شويم و شيطان نزد ما مى آيد و به ما مى گويد كه تو دارى ريا مى كنى، در اين گونه موارد ما چه بايد بكنيم؟".
پيامبر در جواب فرمودند كه در آن هنگام اين دعا را بخوانيد:
أَعُوذُ بِكَ أَنْ أُشْرِكَ بِكَ شَيْئاً وَ أَنَا أَعْلَمُ وَ أَسْتَغْفِرُكَ لِمَا لاَ أَعْلَمُ .
بار خدايا! به تو پناه مى برم از اين كه دانسته به تو شرك بورزم و از گناهان خود از تو طلب مغفرت مى كنم.
دوست خوب من!
هنگامى كه تو به خاطر خدا، كار خوبى انجام مى دهى، اگر مردم هم تو را بينند، نگران نباش!
تو نبايد براى انجام كار خوب به گوشه خلوت خانه خود بروى!
اصلا بعضى از كارهاى خوب را فقط مى توان در ميان مردم انجام داد، مثلا مگر مى شود نماز جماعت را در خلوت خانه بخوانى!
تو بايد به مسجد بروى و در صف نماز بايستى، امّا حواست باشد كه اين كار را فقط به خاطر خدا انجام دهى.
نكند يك وقت شيطان فريبت بدهد و بگويى كه من در نماز جماعت حاضر نمى شوم، چرا كه نيّتم خالص نيست.
اين فكر اشتباه است، تو بايد در جامعه حضور داشته باشى.
تو بايد به خلق خدا خدمت كنى امّا نيّت تو فقط خدا باشد.
اگر همه افرادى كه كار خير در جامعه انجام مى دهند، مدرسه و مسجد مى سازند، به فقرا رسيدگى مى كنند و ...، با خود اين فكر را بكنند، بسيارى از كارهاى جامعه بر روى زمين مى ماند.
هنر اين است كه در متن جامعه باشى، حضور تو در جامعه پررنگ باشد، براى مردم كارهاى خوب انجام دهى، امّا نيّت تو در همه اين كارها، خدايى باشد، تو بايد تمرين كنى تا نيّت خود را خالص كنى.
عزيز دلم!
وقتى تو مى خواهى به يك خانواده فقير كمك كنى، اوّل شيطان تو را وسوسه مى كند كه چرا مى خواهى اين كار را بكنى؟ اين همه زحمت كشيده اى و پول به دست آورده اى كه به اين و آن بدهى!
امّا تو تصميم گرفته اى، اين كار خوب را انجام بدهى، شيطان مى بيند كه از آن راه نتوانست تو را فريب بدهد از راه ديگر مى آيد، به تو مى گويد كه اين كارى كه تو انجام مى دهى ريا است، اين كار را انجام نده.
اينجا است كه تو بايد بدانى اين شيطان است كه اكنون با اين سخن مى خواهد مانع شود تو يك كار خوب انجام بدهى.
آرى، تو هرگز نبايد به خاطر ترس از ريا، انجام كار خوب را ترك كنى.
تو كار خوب را كه نيّت كرده اى انجام بده، امّا قبل از آن لحظه اى با خود و خداى خود خلوت كن.
به او بگو: خدايا! به من كمك كن تا نيّت خود را در اين كار خالص كنم و اين كار را فقط براى تو انجام دهم.
من به تو قول مى دهم كه خداى مهربان، مهمان قلب تو مى شود، و همه فكرهاى دنيايى از تو دور مى شود.
نور خدايى به قلب تو مى تابد و تو فقط به خاطر خدا آن كار زيبا را انجام مى دهى.[18]